KIRISTAANOONNI , namoonni amantii qaban, mootummaan isaan filachuuf gargaaran akkamitti namoota kiristaana hin taane biratti Kiristaanummaa wajjin walitti dhufeenyaan akka ilaalamu ilaaluu qabu. Mootummaan gargaarsa kiristaanaatiin gara aangootti dhufu, imaammanni isaa jibba biyyoota alaa, finxaaleyyii, jibba dubartootaa, sanyummaa, araada, jibba, abbaa irree fi jeequmsa kan babal’isu, Yesus Kiristoos hin calaqqisiisu ykn kan of keessaa qabu miti. Sababni baay’een isaanii waldoota kiristaanaa, waldoota amantii dhiisanii deemaa jiraniif qaama ta’uu hin oolu. Yaadannoo fi kadhanna kiristaanaa amanamaa, fedhii kiristaanaa amanamaa qajeelfama Waaqayyoo irraa argachuuf qabu kiristaanonni eenyuun akka deeggaran fi eenyuun akka aangootti sagalee kennan ni qajeelcha. Eenyuyyuu aangoo irra jiraatus kiristaanonni qajeelfama waaqa isaanif sabaaf kadhachuuf itti gaafatamummaa qabu. Kiristaanonni hundinuu Yohaannis 3:16-17 yaadachuu qabu
Waaqayyo akkasitti biyya lafaa jaallate, ilma isaa tokkicha hamma kenneetti, namni isatti amanu hundinuu jireenya bara baraa akka qabaatuuf malee akka hin badne.
Hubadhaa Waaqayyo akkasitti addunyaa jaallate malee Waaqayyoof akkasitti Ameerikaa jaallate miti.....From Sojourners ...
KIRISTAANOONNI ADDUNYAA FILANNOO NUUF KADHATAA JIRU. KAN ISAANIIF KADHANNAA?
Dhuma bara kanaatti biyyoonni 50 ol — kanneen walakkaa dhala namaa bakka bu’an — filannoo biyyoolessaa gaggeessaniiru.
Istaatistiksii kana akka nama Ameerikaa tokkootti yaaduun koo yaaddoo mataa kootii waa’ee filannoo pirezidaantii Ameerikaa ilaalcha guddaa keessa galchuuf gargaara. Akka Ameerikaatti haalli siyaasaa saba keenyaa adda ta’uu fi waan biyyoota biroo keessatti ta’aa jiru beekuun nu hin barbaachisu jennee yaaduudhaan salphaatti insular fi of-giddu galeessa ta’uu dandeenya. Kanuma waliin filannoon mataa keenyaa addunyaa irratti dhiibbaa riphee geessisullee quba dhabuu dandeenya.
Dhiheenya kana walgaʼii geggeessitoota Kiristiyaanaa addunyaa irratti buʼaa riphee kana na yaadachiise . Walgahii kana hunda keessatti hoggantoonni saboota biroo hedduun filannoo Ameerikaa kanaaf dammaqinaan kadhachaa akka jiran haasawa dhuunfaa isaaniitiin natti himan. Yaaddoo isaanii kanaan kan na socho’e yoo ta’u, hamma isaan nuuf kadhannaa isaaniif kadhachuuf of kennuu dhabuu kootiin hamma tokko na qaana’e. Keessattuu baay’een isaanii bara kana biyyoota isaanii keessatti filannoo murteessaa fi falmisiisaa ta’e akka isaan mudatu osoo beekanii US kadhachuuf kutannoon isaanii humna guddaa itti dhaga’ame. Walgahii sana addunyaa keenya wal-irratti hirkataa ta’aa dhufe yaadachiisee dhiiseen ture — daangaa keenyaan ala filannoo kadhachuu irrattis fooyya’aa ta’uuf murteesse. Bu’aa kan hin qabne fakkaachuu danda’us, kadhannaan karaa hiika qabuu fi illee barbaachisaa ta’e obboloota keenya addunyaa maraa bilisummaa fi kabaja dhala namaa eeguuf qabsoo itti fufiinsa qabu irratti bobba’an waliin gamtaa ta’uu dandeenyudha jedheen amana.
Sababni ijoo tokko kadhachuu qabnu: Bara kana namoonni waraqaa sagalee kennan kan kanaan dura hin argamne ta’us, seerawwanii fi qajeeltoowwan dimokiraasii ijoo gadi bu’uu itti fufaniiru. Akka xiinxala waggaa waggaadhaan dhaabbata Freedom House jedhamu kan dimokiraasii fi mirga namoomaa addunyaa irratti hordofu agarsiisutti, walumaa galatti bilisummaan addunyaa bara 2023 waggaa 18ffaaf walitti aansuun gadi bu’uu isaa kan agarsiisu yoo ta’u, biyyoonni 52 mirgoonni siyaasaa fi bilisummaa siiviilii hir’achuu kan argan yoo ta’u, biyyoonni 21 kanneen argitan waliin wal bira qabamee yoo ilaalamu fooyya’iinsa. Wantoota ijoo hammeenya kana oofan keessaa akka Freedom House jedhutti, filannoo bara 2023 Kaamboodiyaa, Guwaatemalaa, Poolaandi, Turkii fi Zimbaabuwee dabalatee, jeequmsa naannoo fi filannoo irratti too’achuudha.
DIZAAYINII_MATA DUREE HIN QABNE_-_2024-05-09T141949.085.PNG
Filannoo paarlaamaa Poolaandi Onkoloolessa 15, 2023 Poolaandi magaalaa Krakow keessatti gaggeeffamu irratti namoonni buufata filannoo irratti sagalee isaanii kennuudhaaf tarree dheeraa eegaa jiru. Suuraan kan Beata Zawrzel/NurPhoto
Tooftaaleen abbaa irree dimokiraasii salphisan yeroo baay’ee daddarboo akka ta’es ni beekna. As Protect Democracy has documented , hoggantoonni abbaa irree hawwii fi bulchaa jiran addunyaa guutuutti wal irraa barachaa fi tooftaalee walfakkaatan haalawwan biyyoolessaa adda addaa bal’aa keessatti fayyadamaa jiru. Tooftaaleen abbaa irree kun dhaabbilee walaba ta’an siyaasa gochuu, odeeffannoo sobaa babal’isuu, aangoo raawwachiiftuu guddisuu, mormii haquu, hawaasa saaxilamoo ta’an aarsaa gochuu, filannoo mancaasu, fi jeequmsa kaasuun kan dabalatudha. Akkasumas bara kana namoonni baay’een gara filannootti waan qajeelaniif, hoggantoonni abbaa irree tooftaalee kana fayyadamuuf carraan bal’aan jira.
Dorsiisa guddachaa dhufe kana yaada keessa galchuun filannoo addunyaa guutuu jeequmsaa fi sodaachisaa irraa bilisa akka ta’u kadhachuu dandeenya. Filannoon dorgomaa akka ta’u, paartileen mormitootaa fi kaadhimamaa bilisaan duula filannoo akka godhan kadhachuu dandeenya. Akkasumas namoonni hoggantoota nagaa, haqaa fi faayidaa waloo guddisuuf dursa kennan akka filataniif kadhachuu dandeenya.
Yeroo kadhannu, kun yeroo jalqabaatiif Kiristaanonni sirna abbaa irree wajjin wal’aansoo qaban irraa fagoo ta’uu isaa yaadachuudhaan, jabina qabaachuu dandeenya. Amantiin mataa keenyaa waggoota 2,000 dura gara jabinaan Roomaan Yihudaa qabatanii turan gidduutti kan ijaarame ture. Ergasii as yeroo baay’ee sochiiwwan dhiheenya kana cunqursaa fi abbaa irree morman dabalatee, Kiristaanonni humna faallaa aadaa ta’aniiru. Kanuma waliin amantiin kiristaanaas, kan nama gaddisiisu, sirnoota cunqursaa fi abbaa irree cinaa fi deggeruuf coopted ta’eera. Qormaata itti fufee jiru kana moʼuuf, Waaqayyo isa akkuma Faarfannaa 146:7 ibsutti, “dhimma warra cunqurfamtootaa deggeru, warra beelaʼaniifis nyaata kennu,” akkasumas “boojiʼamtoota bilisa baasu,” “nama warra jaamaa,” “warra jilbeenfatan ol kaasa,” akkasumas “qajeeloota ni jaallata” (lakk.8).
Filannoodhaaf kadhachuu koo keessatti, 1Ximotewos 2:1-2 nan yaada, Phaawuloos “jireenya nagaa fi tasgabbaa’aa akka jiraannuuf, namoota hundumaaf — moototaa fi warra aangoo qaban hundumaaf kadhannaan, kadhannaan, araarsummaa fi galatni haa ta’u Waaqayyoo fi qulqullummaa hundumaan.” Phaawuloos geggeessitoota keenya ykn imaammata isaanii raggaasisuu qabna akka hin jenne nan hubadha; akka geggeessitootaatti kadhannaa keenya qofa isaaniif gaafata. Mootummaan Waaqayyoo kaadhimamaa kamiyyuu keessatti gonkumaa guutummaatti bakka bu’ee akka hin argamne ykn waraqaa filannoo kamiyyuu irratti akka hin argamne cimsinee ibsuun barbaachisaadha. Akkasumas Phaawuloos bulchitoonni “jireenya nagaa fi tasgabbaa’aa akka jiraataniif” garuu nuti — amantoonni — nagaa fi tasgabbii akka qabaannuuf “warra aangoo qaban hundaaf” kadhannaa akka goonu nutti hin himuu isaa waan hubatamuu qabu natti fakkaata. Har’a, kutaa kana akka waamicha hunduu hawaasa keenya keessatti lammummaadhaan akka bobbaannu, geggeessitoonni murtoo sirrii akka murteessan kadhannaa dhuunfaa lamaan isaanii iyyuu dhiheessuun akkasumas iyyannoo keenya, araarsummaa fi galata keenya kallattiin bulchitoota ofii isaaniitti fudhachuudhaan dubbiseera.
Qajeelfamni macaafa qulqulluu kun sirnoota geggeessitoonni keenya karaa filannoo dabalatee aangoo itti fayyadaman irrattis ni hojjeta jedheen yaada. Filannoo bilisaa fi haqa qabeessa gaggeessuun sirnoota dimokiraatawaa seera qabeessummaa isaanii kan liqeessudha; akkasumas dimokiraatonni keenya hundi isaanii guutuu ta’uu irraa kan fagaatan yoo ta’u, sirna mootummaa mirgaa fi bilisummaa bu’uuraa mirkaneessuuf waadaa guddaa qabate bakka bu’u. Hoggantoonni fi sirnoonni nu bulchan “nagaa fi tasgabbiidhaan” akka dagaagan hundaaf filannoo bilisaa fi haqa qabeessa akka ta’u ni kadhanna.
DIZAAYINII_MATA DUREE HIN QABNE_-_2024-05-09T142308.662.PNG
Hojjetaan komishinii filannoo tokko jalqaba lakkoofsa sagalee irratti waraqaa filannoo ol qabatee, buufata filannoo Daakaar, Senegaal keessatti Amajjii 24. REUTERS/Luc Gnago
Amantaa kana kan deebise Jayakumar Christian, hiriyyaa yeroo dheeraa fi geggeessaa waldaa Hindii kan ta'ee fi koree gorsaa addunyaa Sojourners keessatti tajaajiludha. Bilbila dhiheenya kana godheen, filannoo Hindii, kan malaammaltummaa, ari’atamaa fi jeequmsaan manca’uu ishee balaa dhugaa mudatuuf Kiristaanota addunyaa irraa kadhannaa akka gaafatu natti hime . Namoonni Hindiif kadhachuu akka hin qabne sababa baay'ina filattotaa, tilmaama miliyoona 970 , ykn bu'aan filannoo Hindii akkamitti saba keenya irratti dhiibbaa uumuu danda'a jennee waan yaaddofneef qofa kadhachuu akka hin qabne ibseera. Kanaa mannaa, booda karaa imeelii akkas jedhee natti hime: “Akka qaama Kiristoosii fi akka dhala namaatti kan walii keenyaa ta’uu keenya waan amannuuf kadhanna – [kun] daldala qaama Kiristoos ta’uudha. Dhimmoota dhugaa, haqaa, qajeelummaa, nagaa fi haqummaa walqixxummaadhaan irratti waan of kennineef kadhanna – sun dhimmoota waraqaa sagalee keenya hunda irratti – filannoo hunda keessatti biyyoota dimokiraasii hunda keessatti [...] Kiristaanonni hiika isaatiin Kiristaanota odeeffannoo fi hirmaachuu qabu – yoo kana taʼuu baannaan ‘saba Waaqayyoo’ jedhamnee waamamuun keenya dhimma hin qabnu.”
Akkasumas eenyummaa keenya akka “namoota Waaqayyootti” himachuu keessatti, qaama qaama addunyaa, daangaa saba keenyaa caalaa baay’ee guddaa ta’uu keenya ni yaadanna. Parochialism keenya keessaa of cabsinee inumaayyuu kutaalee qaama keenya addunyaa isa dadhabaa fi saaxilamoo ta’an ol kaasuu fi eeguuf waadaa macaafa qulqulluu keessatti walitti nu hidhuuf kadhanna, sababiin isaas “yeroo kutaan tokko rakkatu, kutaan hundinuu isa waliin rakkata, kutaan tokko immoo yeroo gammadu , kutaan hundinuu ittiin gammadu” (1Qorontoos 12).
Hanga ammaatti bu'aan filannoo addunyaa wal qixa hin turre. Fakkeenyaaf, Pirezidaantiin duraanii Macky Sall filannoo Senegaal yeroo hin murtoofneef tursiisuuf yaaliin jalqabaa erga godhanii booda, sabni kun filannoo haqa qabeessa qopheessee Bassirou Diomaye Faye, dargaggeessa siyaasaa ala ta’ee fi malaammaltummaa ittisuuf waadaa gale filate — bu’aan nagaa bal’inaan “mo’icha” jedhamee labsame. dimokiraasiif. Faallaa kanaatiin, filannoo Raashiyaa Sadaasa keessa gaggeeffame, fakkeessaa of eeggannoodhaan waltajjii irratti geggeeffame, kan Pirezidaanti Vilaadmir Puutiin aangoo qabachuu itti fufuu isaanii cimsuuf qophaa’e ta’uun bal’inaan ibsameera . Mormitoonni amanamoo ta’an kamiyyuu akka isa morman kan hin hayyamamne yoo ta’u, keessumaa erga Raashiyaan bara 2022 Yukireen weerartee as mormiin gara laafina tokko malee ukkaamfameera. Filannoon dabalataa waggaa guutuu itti fufee waan jiruuf — Afrikaa Kibbaa, Meksikoo, fi Gamtaa Awurooppaa dabalatee — filannoo bilisaa fi haqa qabeessa ta’e akka mo’atu haa kadhannu, filannoowwan kun yoo gadi bu’an immoo, Kiristaanonni ija jabinaan tattaaffii kana caalaa mirkaneessuuf taasifamu keessatti adda duree ta’u gara fuulduraatti filannoo hunda hammatee fi haqa qabeessa ta’e ni raawwatama.
"wangeelaa" mirgaa , filannoo bara 2024 , alt jesus , Ameerikaa , Kiristaanummaa , dimokiraasii , Yohaannis 3:16-17 , kadhannaa
Luba Adam Russell Taylor pirezidaantii Sojourners fi barreessaa kitaaba A More Perfect Union: A New Vision for Building the Beloved Community jedhamu ti . X @revadamtaylor irratti isa hordofaa .
No comments:
Post a Comment